1932 жылдың 5 қазанында Қостанай облысының Рязанов ауылында туған. Социалистік Еңбек Ері (1978), Қазақ КСР білім беру ісінің үздігі. Меңдіқара педучилищесін бастауыш сы-ныптар мұғалімі мамандығы бойынша бітіріп шығады (1952). Мұғалім, № 12 мектептің партия ұйымының хатшысы (1963 ж.). Қазақстан Компартиясы Қостанай қалалық комитетінің мүшесі болып сайланды. Қазақстан Компартиясының облыс-тық атқару комитеті және облыстық комитеті жанындағы ха-лыққа білім беру комиссиясының мүшесі болды. Қалалық Кеңестің депутаты болып сайланып, депутаттық топтың төрағасы болып істеді. Бүкілодақтық мұғалімдер съезіне (1978), Қазақстан Компартиясының 5 съезіне (1980) депу-тат болып сайланып, ҚазКСР ЖК Төралқасының мүшесі болды (1980).

Еңбек Қызыл Ту орденімен (1971), Ленин орденімен (1978) марапат-талған.
1923 жылы 18 тамызда Түркімен астанасы Ашхабад қа-ласында туған. 1940 жылы мектепті үздік бағаға бітіріп, Мәс-кеу теміржол көлігі инженерлері институтына (МТИИ) емти-хансыз қабылданады. Қостанай жолдарының болашақтағы басшысына оқу қиынға соққан жоқ. Көлік институты студент-терінің әскерге бармауға толық мүмкіндіктері болғандарына қарамастан, өз еркімен майданға аттанды.
Бертран Иосифович алғашқы шайқасқа Вязьма қаласын-да кірісті. Майданда ауыр жарақаттануы және контузия алуына байланысты қысқа мерзімге демалыс алып Новосибирск қаласына келеді де, осы жерде институттың (МТИИ) екінші курсы үшін шұғыл түрде емтихандарды тап-сырып шығады. Осыдан кейін майдангер Рубинштейн Ленинск-Кузнецк пу-леметшілер училищесін бітіреді де, сібірліктердің 150-ші ерікті атқыштар ди-визиясының құрамында қайтадан майдан даласына аттанды. Қырғын шайқас-тың бел ортасында жүріп Белорус, Прибалтика, Шығыс Пруссия жерлерін азат етуге және Квантун армиясын талқандауға қатысты.
Оның ерен еңбегі «Қызыл Жұлдыз» орденімен, Жоғарғы Бас қолбасшы-ның алғыстарымен аталып өтілді. Институтты 1950 ж. үздік бағаға бітіріп шығып, Ақмола қаласына келіп жұмысқа орналасады да, осы жерде он жыл бойы қызмет істейді.
1960 ж. бастап Бертран Иосифовичтің тағдыры Қостанай қаласымен бай-ланысты болды. Қостанай жолдары бөлімінің басшысы ретінде ол 1960 - 1993 жылдар аралығында отыз үш жыл бойы тапжылмастан еңбек етеді.
Бертран Иосифович Қазақстан көлік саласының еңбегі сіңген қызмет-кері, Құрметті теміржолшы, КСРО құрметті доноры, КСРО Министрлер Ке-ңесі сыйлығының лауреты. Отыздан астам ордендермен және медальдармен марапатталған.

Қостанай облысының Урицкий ауданы (қазіргі Сарыкөл) Урицкий (қазіргі Сарыкөл) кентінде дүниеге келген. 1971 жылы Ленинград мәдениет институтының халық аспаптары факультетін бітіріп шығып, кейін халық аспаптары оркестрі-нің дирижері болып жұмыс істейді.
Еңбек жолын 1971 жылы Семей халық шығармашылығы үйінде жетекші болып бастайды. 1975 жылы Қостанай халық шығармашылығы үйінде директор болып жұмыс істейді. 1976 - 2009 жылға дейін Е. Өмірзақов ат. Қостанай облыстық филармония-ның директоры болды.
ҚР Музыка қайраткерлері одағының мүшесі.
«Ауыл мәдениетіне қолдау көрсету ісінің үздігі» белгісімен (1988), «Ас-тана» (1998), «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл» (2001), «Тыңның 50 жылдығы» (2004) медальдарымен марапатталған.

Кенжеғали Әбенұлы Жангелді ауданы Аққөль ауылда 18 ақпан 1938 жылы туған. Ғалым-экономист, экономика ғы-лымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі, Нью-Йорк ҰҒА академик-мүшесі, ҚР ҒА ЖМ және ХҒА ЖМ ака-демигі, Пәкістан ҒА мүшесі. Ғылыми жетістіктері үшін Кем-бридж университеті (Ұлыбритания, 1992) Халықаралық био-графиялық орталығының шешімімен оған «Жыл адамы» ата-ғы берілді. Ғылыми зерттеулерінің негізгі бағыты – мате-риалдық-техникалық қамтамасыз ету, қоғамдық өндірістің экономикалық тиімділігі.
Мемлекеттік және халықаралық сыйлықтардың иегері, «Еңбек Қызыл Ту», «Халықтар достығы», «Парасат», ІІ дәрежелі «Барыс» ордендерімен және «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» құрметті атақтың иегері.
Соңғы қызметі - IV шақырылған ҚР Парламентінің Мәжіліс депутаты. «Нұр Отан» халықтық-демократиялық партиясының мүшесі. Көптеген кі-таптар мен 180-нен астам ғылыми жұмыстардың авторы.

1937 жылы 5 мамырда Қостанай облысы Әуликөл ау-даны «Жангелді» ұжымшарында (қазіргі С. Баймағамбетов ат. кеңшар) туған. С. Киров ат. Қазақ мемлекеттік универси-тетін бітірген (1960 ж.). Экономист, экономика ғылымдары-ның докторы (1979 ж.), профессор, ҚР ҒА корреспондент-мүшесі (1995 ж.), ҚР АША академигі (1995 ж.), МАИ ака-демигі (1996 ж.), «Еуразия» ХЭА академигі (1997 ж.). Жо-ғарғы оқу орнын бітіргеннен кейін комсомол комитеті хат-шысының көмекшісі, хатшысы, ҚазМУ аға оқытушысы (1960 - 1963 жж.), АХШИ деканының орынбасары (1963 - 1965 жж.), АХШИ есеп және экономика факультеті деканының орынбасары, деканы, кафедра меңгерушісі (1968 - 1977 жж.), АХШИ кафедра меңгерушісі (1979 - 1983 жж.), Қазақстан ҒА СОПС хатшысының бірінші орынбасары, Орал педагоги-калық институтының ректоры (1985 - 1989 жж.), Қазақстан ҒА Экономика институты директорының орынбасары (1989 - 1993 жж.), Қазақстан ҒА Жо-ғары білікті ғылыми қызметкерлер дайындау орталығы вице-президентінің орынбасары (1993 ж.), 1993 ж. сәуірінен атқарушы директордың бірінші орынбасары, 1998 ж. қыркүйегінен атқарушы директор, 2000 жылдың сәуірі-нен ҚР жанындағы КИМЭП әкімшілік мәселелері бойынша вице-президент қызметтерін атқарғын. Ломоносов ат. ММУ аспиранты (1965 - 1968 жж.) және докторанты (1977 - 1979 жж.). 1997 жылдың қаңтарынан «Қазақстан-Ресей» достық қоғамының төрағасы, 1997 ж. мамырынан «Еуразия» Халық-аралық экономика академиясының президенті. Қазақстан ғылымы мен техни-касының еңбек сіңірген қайраткері.
Қаз КСР Жоғарғы Кеңесінің екі Құрмет грамотасымен және екі медалі-мен марапатталған.

Қостанай облысы Жітіқара қаласында туған. 1943 жылы ақпан айында әскерге шақырылып, Тюмень қаласындағы әс-кери училищенің курсанты ретінде қабылданады. 1943 жыл-дың жазында Мәскеу облысы Киржач қ. жасақталып, 1944 жылы атқыштар полкі болып қайта құрылған әскери-десант-тық бригадаға жіберіледі. Осы полк құрамында Сейтжапар Сейтаевич Венгрия және Австрия жерлерін азат етуге өз үлесін қосты. Ұлы Отан соғысы аяқталғаннан кейін комсо-мол және партия жұмыстарында болып, Қостанай обатком ІІБ саяси-тәрбие жұмыстары бөлімінің (1969 - 1978 жж.) және қалалық азық-түлік саудасының басшысы болды (1978 - 1986 жж.). Құрметті еңбек демалы-сында бола тұрып қалалық ардагерлер кеңесінің жұмысына және қалалық «Боздақтар» ескерткіш кітабын жарыққа шығаруға белсене қатысты.
Отан соғысы орденімен, «Жауынгерлік қызметі үшін» және «Ерлігі үшін» медальдарымен марапатталған.

1942 жылы 3 шілдеде Қостанай облысы Орджоникидзе ауданы Антонов ауылында туған. Еңбек жолын Есенқұл жеті жылдық мектебінде математика пәнінің оқытушысы болып бастады. 1960 жылы Қостанай педагогика институтына түсіп, оны бітіргеннен кейін ұзақ жылдар бойы комсомол жұмыс-тарында болды. 1975 жылы Қазақстан КП Қостанай қалалық партия комитетінің хатшысы болып сайланады. КОКП ОК жанындағы Жоғарғы партия мектебін үздік бағаға бітіріп шы-ғады (1976 ж.). 1981-1984 жж. аралығында облысты киноландыру басқарма-сы басшысының орынбасары болып істеді. 1984 жылдың тамызынан Қоста-най коператив техникумын басқарды. 1990 жылдың қаңтарында Қалалық де-путаттар кеңесі төрағасының орынбасары, 1992 жылдың наурызында төраға-сы болып сайланды. 1993 жылдың желтоқсанында Қостанай қалалық әкімші-лігі басшысының орынбасары, 1994 жылдың наурызында облыстық мәсли-хаттың хатшысы қызметіне тағайындалды.
«Еңбек Қызыл ту», «Құрмет белгісі», Құрмет» ордендерімен және ме-дальдармен, Қаз КСР Жоғарғы Кеңесі Төралқасының Құрмет грамотасымен марапатталған.

1939 жылы 1 сәуірде Қостанай обл. Жанкелдин ауд. Тор-ғай ауылында туған. Ы. Алтынсарин мектебінің түлегі. 1963 ж. Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факуль-тетін бітірген соң, республикалық «Қазақстан пионері», «Со-циалистік Қазақстан», «Қазақ әдебиеті», «Кітап жаршысы» газеттерінде әдеби қызметкер, бөлім меңгерушісі, жауапты хатшы, бас редактор, «Жалын» баспасының бас редакторы, республикалық «Қазақ кітап» бірлестігінің бас редакторы, Қа-зақстан кітап таратушылар ассоциациясының президенті қызметтерін ат-қарған. «Сақ» акционерлік қоғамының президенті. Алғашқы әңгімелері 1950 ж. ортасынан бастап шыға бастады. «Кілт», «Қараша қаздар» деп аталатын әңгіме-повестер жинағы жетпісінші жылдардың басында жарық көрді. Халық батыры А. Иманов туралы романының алғашқы бөлігі 1979 ж., жалғасы са-налатын «Заманақыр» кітабы 1990 ж. «Жазушы» баспасынан, орыс тілінде «Смута» деген атпен «Жалын» баспасынан жарық көрді. «1937 жыл» дейтін әңгімесі 1998 жылы қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде жеке кітап болып шық-ты. «Жол үстіндегі әңгіме», «Ұлы ұстаз немесе Алаштың Ахметі - Ахмет Байтұрсынов жайлы ой түйін», «Портреттер» деп аталатын әңгіме-эсселері мен екі томдық таңдамалы жинағы (1999) жарық көрді.
Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері. Қостанай, Тор-ғай қалаларының құрметті азаматы. Халықаралық ақпараттану академиясы-ның, Халықаралық Еуразия академиясының академигі, Қазақстан Жазушы-лар одағы басқармасының мүшесі, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының және Б. Майлин атындағы әдеби сыйлықтың лауреаты, Францияның «SPI» алтын медалі мен Халықаралық ақпараттану академиясының алтын медалінің иегері.

Брянск облысында туған. Еңбек жолын 1936 жылы Қы-рым АКСР «Профметр» кеңшарында жұмысшы болып баста-ды. 1938-1939 жылдары Федор Иванович Воронеж қ. «Коми-терн» зауытында арматурашы болып, 1939-1940 жылдары Ақмола-Қарталы құрылысында жұмыс істеді. 1940 жылы Қы-зыл Армия қатарына шақырылды. Осы жерде ол соғысты қар-сы алды. 1946 жылы Кеңес Армиясы қатарынан босатылған-нан кейін Федор Иванович теңіз сауда портында, кейін Лат-вия КСР Лиепая қ. құрылыс-құрастыру басқармасында арматурашы болып істеді. 1951 жылы ол Қостанай қ. келіп, зейнеткерлікке шыққан 1979 жылға дейін «Кустанайтяжстрой» тресінде арматурашылар бригадасында бригадир болып істеді.
Федор Иванович ІІІ дәрежелі Даңқ, Ленин, Еңбек Қызыл Ту ордендері-мен, «Жауынгерлік қызметі үшін», «Фашистік Германияны жеңгені үшін» медальдарымен марапатталған.

1948 жылы туған. Тоғыз жылдық білімді 1964 жылы Рига қ. № 33 мектепте алып, орта білім туралы дипломды 1966 жылы Рига құрылыс материалдары зауытында және мауыты өндірісі бірлестігінде жұмысшы болып істей жүріп кешкі ме-ктептің 11 сыныбын бітіргеннен кейін алады. 1968 жылы А. Соловьев Ленин комсомолы атындағы жоғарғы әскери авиа-ция ұшқыштары училищесінің курсанты болып қабылданады.
Анатолий Владимирович 1972 жылдың қазанында учили-щені бітіріп шығып, Қиыр Шығыстағы барлау авиаполкінде аға ұшқыш бо-лып қызмет істеді және көптеген күрделі барлау жұмыстарын орындады. 1976 жылы бөлімнің ең үздік ұшқыштарының бірі ретінде ғарышкерлер бө-ліміне түсуді ұсынады.
1979 жылы авиациялық-ғарышкерлер тобының ғарышкер-сынақшысы болып тағайындалады. 1982 жылы оны халықаралық ғарышкерлер бағдарла-масы бойынша жасақталып жатқан топқа ауыстырады.
Алғашқы ғарышқа ұшуы 1988 ж. «Союз ТМ-5» және «Мир» ОК экипаж командирі ретінде жүзеге асты. Ғарыштан кейін экипаж командиріне Кеңес Одағының Батыры атағы беріліп, Ленин ордені мен Алтын жұлдыз тап-сырылды. 1988 жылы экипаж командирі ретінде бесінші рет ғарышқа кө-терілді. Үйленген, отбасында екі ұлы бар.